Systemisch werk maakt patronen zichtbaar

Systemisch werk kijkt naar de grotere verbanden waar we allemaal deel van uitmaken. Je gezin van herkomst, je familiegeschiedenis, je werkcontext of zelfs de samenleving – allemaal systemen waarin jij een plek inneemt.

Binnen die systemen spelen vaak onbewuste dynamieken. Als kind ontwikkel je overlevingsmechanismen om je aan te passen: je houdt je stil, neemt verantwoordelijkheid die eigenlijk niet bij jou hoort of gaat pleasen. Vaak ontstaat dit uit loyaliteit aan je systeem. Een diepe, vanzelfsprekende binding met je ouders en voorouders. Ook als dat betekent dat je jezelf tekortdoet of patronen overneemt die niet helpend zijn.

Die oude strategieën keren vaak terug in het volwassen leven. Je merkt bijvoorbeeld dat je altijd maar ‘ja’ zegt, ook als je eigenlijk ‘nee’ bedoelt. Dat je agenda volloopt met zorgen voor anderen, terwijl er geen ruimte overblijft voor jezelf. Dat je je mening inslikt omdat je bang bent om ruzie te krijgen, of dat je je niet serieus genomen voelt door je partner of collega’s.

Systemisch werk maakt deze patronen zichtbaar. Het laat zien welke plek je (onbewust) hebt ingenomen en geeft je de kans terug te keren naar jouw eigen plek. Daar voel je weer kracht, stabiliteit en autoriteit – niet hard of overheersend, maar in harmonie met de mensen om je heen.

Hoe ik met systemisch werken inzet

Ik ben opgeleid door Hylke Bonnema aan de Academie voor Opstellingen. Dit wordt ook wel het Nieuwe Opstellen genoemd: een manier van werken die niet alleen naar de structuur van een systeem kijkt, maar ook naar de beweging die in het moment wil ontstaan. Het gaat minder om ‘weten’ en meer om ‘ervaren’.

In mijn trajecten gebruik ik verschillende vormen van systemisch werk:

  • Grondankers
    Met grondankers (zoals vellen papier of matjes op de vloer) brengen we de elementen van een systeem letterlijk in de ruimte. Door erop te gaan staan en te ervaren, ontdek je waar je kracht verliest of waar je te veel verantwoordelijkheid draagt.
  • Tafelopstellingen
    Met tafelopstellingen werk ik in het klein, bijvoorbeeld met poppetjes, stenen of andere voorwerpen. Dit maakt patronen direct zichtbaar: je ziet bijvoorbeeld dat je ‘naast’ je partner wilt staan, maar in de opstelling staat jouw symbool ergens achteraan of helemaal buiten beeld. Dat inzicht kan confronterend zijn, maar geeft ook richting aan verandering.

Systemisch werk is krachtig, maar een opstelling alleen verandert meestal niet blijvend een patroon. Daarom bied ik geen losse sessies aan. Ik werk uitsluitend in trajecten, waarin we de inzichten uit een opstelling kunnen verdiepen en vertalen naar concrete stappen in jouw dagelijks leven.

Wil je ontdekken hoe jij je kracht en autoriteit in je systeem terugkrijgt?

Waarom systemisch werk?

Systemisch werk helpt je inzicht te krijgen in diepgewortelde patronen en geeft je de mogelijkheid om je eigen plek terug te nemen. Wetenschappelijke inzichten laten zien dat gedrag en emoties vaak onbewust worden overgedragen binnen families en systemen. Het werk biedt een veilige manier om deze dynamieken te ervaren en te veranderen.

Belangrijkste redenen waarom systemisch werk effectief is:

  • Inzicht in onbewuste patronen: Je ontdekt gedrag en emoties die je onbewust herhaalt uit loyaliteit aan je systeem.
  • Herkenning van overlevingsmechanismen: Je ziet hoe pleasen, schuldgevoel of conflictvermijding ontstaan en welke impact ze hebben op je leven.
  • Neurologische en lichamelijke regulatie: Door je plek in het systeem te ervaren, kalmeert je zenuwstelsel en voel je meer balans en rust.
  • Intergenerationele dynamiek zichtbaar maken: Patronen en trauma’s die van generatie op generatie zijn doorgegeven, worden inzichtelijk.
  • Duurzame verandering mogelijk maken: Door te ervaren en te bewegen in je systeem, ontstaat ruimte voor nieuwe keuzes en zelfbeschikking.
  • Versterking van persoonlijke kracht en autoriteit: Je leert verantwoordelijkheid te nemen in harmonie met jezelf én de mensen om je heen.

Hoe voelt een sessie?

Iedere sessie is uniek en zal je anders ervaren. Tijdens een systemische sessie kun je dit ervaren:

  • Lichamelijk: je kunt spanning, druk, lichte trillingen, warmte of juist ontspanning voelen. Soms merk je waar je energie stagneert of waar je te veel draagt.
  • Emotioneel: gevoelens zoals verdriet, angst, boosheid, opluchting of zachtheid kunnen opkomen. Ook kunnen oude patronen of herinneringen plotseling herkenbaar worden.
  • Mentaal: inzichten of nieuwe perspectieven kunnen opkomen. Je ziet bijvoorbeeld ineens verbanden tussen patronen in je leven of krijgt helderheid over je rol in een relatie of systeem.

Niet alles gebeurt bij iedereen en de intensiteit kan per persoon verschillen. Het belangrijkste is dat je ervaart wat er op dat moment in jouw systeem aanwezig is, zodat het zichtbaar en voelbaar wordt.

Veelgestelde vragen

Voor iedereen die wil ontdekken welke onbewuste patronen hun leven beïnvloeden en die bereid is verantwoordelijkheid te nemen voor verandering. Vooral vrouwen die moeite hebben met grenzen stellen, emoties herkennen of hun plek innemen, vinden hier veel herkenning.

Nee. Systemisch werk gaat vooral over ervaren en bewust worden. Je hoeft geen theoretische kennis of spirituele ervaring te hebben. Het enige dat nodig is dat je open staat om deze ervaring toe te laten.

Nee, systemisch werk bij mij werkt alleen in trajecten. Eén opstelling is meestal niet voldoende om diepgewortelde patronen blijvend te doorbreken.

Ja, het werk gebeurt in een veilige, begeleide omgeving. Je ervaart de dynamieken op een manier die goed te dragen is en waarin ruimte is voor reflectie en verwerking.

Bronnen

Boekentips

Wil je meer lezen over systemisch werk? Dit zijn toegankelijke en inspirerende boeken:

  • Het nieuwe opstellen – Hylke Bonnema
  • Van spanning naar spirit – Hylke Bonnema
  • De fontein, vind je plek – Els van Steijn
  • Trauma, angst en liefde – Franz Ruppert